Upiory, Jo Nesbø

tytuł oryginału: Gjenferd

tłumaczenie: Iwona Zimnicka

Wydawnictwo Dolnośląskie, 2012

ISBN: 9788324592579

liczba stron: 432

"Życie to restauracja, na którą cię nie stać. Śmierć to rachunek za jedzenie, którego nie zdążyłeś nawet skosztować. Zamawiasz więc najdroższą rzecz w karcie, bo przecież i tak odchodzisz, prawda? Może zdążysz złapać chociaż kęs."

Jestem wkurzona. Na Nesbø. Ja rozumiem, że każdy autor serii ma w pewnym momencie dość bohaterów, miejsc, podobieństw. Dość świata, który stworzył. Tak jak i na pewno ma dość kombinowania, w jaką kabałę teraz wpakować uwielbianego przez czytelników fikcyjnego przyjaciela. Tak, bo Harry Hole stał się moim przyjacielem, a "Upiory" to ostatnia część serii. Tak zadeklarował Jo Nesbø i, właściwie, kości zostały rzucone. Szlus.

"Sztuczka z upiorami polega na tym, by mieć odwagę długo i dobrze im się przyglądać, żeby zrozumieć, że są właśnie upiorami. Martwymi, bezsilnymi upiorami."

Harry Hole po raz kolejny w starciu ze złem, jednak tym razem nie jako policjant, tylko jako windykator z Hong Kongu. Tym właśnie zajmował się na drugim końcu świata, kiedy dowiedział się o tym, co się dzieje w Oslo. Przyjeżdża zatem do ojczyzny by dać się uwikłać w chyba najbardziej zawiłą sprawę, jaką mu zgotował Nesbø. Tym razem Harry nie tylko będzie ścigał ducha, ale i będzie ścigany.

Dubaj to człowiek-widmo. "Krąży po mieście jak duch, nikt nie wie, kim jest ani jak wygląda. Że jest jak wiatr, którego nie da się schwytać" (s. 332). Wszyscy jednak wiedzą, że to Dubaj rządzi narkotykowym półświatkiem Oslo. I rządzi też wszystkimi, którzy się liczą, albo chcieliby się liczyć. Skorumpowani gliniarze, sprzedajni politycy, uspokojone media. W Oslo już nie ma przedawkowań. W Oslo już nie ma heroiny. Teraz świętym Graalem jest violina, nowy, lepszy i niesamowicie drogi narkotyk. Tajemnica goni tajemnicę, trup się ściele, a temu wszystkiemu przygląda się... szczurzyca. 

Mam kilka uwag. Po pierwsze muszę otwarcie przyznać, że myliłam się. Harry Hole nie jest norweskim Jamesem Bondem. To norweski "fuckings" Rambo! Wyobrażając sobie tego gościa nie mogłam się pozbyć echa słów mojej starutkiej cioci, która o takich pokiereszowanych twarzach mawia "morda zakazana". Rozumiem, że Harry wielokrotnie wychodził z przeróżnych opresji. Ale żeby sobie sam, na okrętkę, igłą z nitką ranę zaszywał? Chuck Norris wysiada. Aż przyszła mi do głowy parafraza znanego dowcipu o Chucku:

Film "Rambo - Pierwsza Krew" był oparty na wydarzeniach z obozu harcerskiego na którym był w dzieciństwie Harry Hole.

Ale nie oznacza to, że powieść jest niewiarygodna, a Nesbø próbuje zrobić z czytelnika naiwnego idiotę. Jeśli chodzi o fabułę, to jak najbardziej jest spójna i zapięta na ostatni guzik. Niemniej i tak czujemy się jak idioci, gdy sami próbujemy rozwikłać intrygę i odpowiedzieć na pytanie, stare jak świat: kto zabił? Pomylimy się. Dwa razy. Albo, jeśli nie będziemy dość uważni, nawet kilka razy.

W "Upiorach" jest wszystko, czego szukam w powieści kryminalnej. Garść złych bandytów, szczypta dobrych, ale wymieszane tak, że nie wiadomo, kto jest dobry, a kto zły. Do samego końca nie wiemy, komu możemy zaufać. Jest siła i słabość, jest intryga i zagadka, jest zbrodnia - i jest kara. 

"Szczur nie jest zły, ani dobry. Po prostu robi to, co musi robić szczur."

Szczerze? "Upiory" czytałam jednym tchem. Zwroty akcji były tak niespodziewane, że z moich ust wydobywały się czasem niecenzuralne słowa. Zdecydowanie ta powieść Jo Nesbø wskakuje na podium jako najlepszy kryminał, jaki czytałam w ciągu ostatnich kilku lat - a było ich sporo. Ale ten kryminał ma jedną przewagę nad innymi. Jedną rzecz, której jeszcze żaden inny kryminał - przynajmniej mi - nie dał.

Na końcu płakałam jak bóbr.

***

Człowiek - nietoperz | Karaluchy | Czerwone Gardło | Trzeci klucz | Pentagram | Wybawiciel | Pierwszy śnieg | Pancerne serce | Upiory | Policja