Cichy wielbiciel, Olga Rudnicka

wydawnictwo: Prószyński i S-ka

data wydania: kwiecień 2012

ISBN: 978-83-7839-100-5

liczba stron: 440

"Jesteś moją pierwszą myślą po przebudzeniu i ostatnią przed zaśnięciem. W każdej chwili mam przed oczami Twoją piękną twarz. W każdej sekundzie dnia słyszę Twój głos. Każdy szmer sprawia, że odwracam się w nadziei, że to Ty. Nasze serca biją tylko dla siebie"

"Stalking to uporczywe prześladowanie lub nękanie, które może przybierać różne formy, dające się opisać za pomocą przejawów zachowania sprawcy. Do najbardziej spotykanych należą: wysyłanie listów lub SMS-ów, przesyłanie niechcianych prezentów lub kwiatów, uporczywe telefonowanie, śledzenie, odbywanie wizyt w domu lub miejscu pracy, publiczne upokarzanie, niszczenie własności ofiary, groźby, a nawet realna przemoc"

Julia to taka dziewczyna z sąsiedztwa. Uśmiechnięta jak słoneczko, śliczna jak księżniczka i szczęśliwa jak pączek w maśle. Wiedzie spokojne życie - pół-dorosłe, pół-studenckie - mieszkając z dwiema kumpelkami w wynajętym mieszkaniu na poznańskim osiedlu Orła Białego, pracując w salonie operatora komórkowego i randkując z Pawłem, swoim księciem z bajki, robiącym olbrzymie pieniądze Gdzieś w Polsce. Sielankę przerywa nic nieznacząca dla Julii przejażdżka, która dla pewnego dżentelmena znaczy jednak wszystko.

"Ja Ciebie kocham! Świat się zmienia, 

Zakwita szczęściem od tych słów. 

i tak jak w pierwszych dniach stworzenia

Przybiera ślubną szatę znów!

A dusza skrzydła znów dostaje, 

Już jej nie ściga ziemski żal -

I w elizejskie leci gaje -

I tonie pośród światła fal!

[A. Asnyk, "Ja Ciebie kocham", frag.]

Zaczyna się. Najpierw skromnie, z rumieńcem na twarzy i spuszczonym wzrokiem Julia przyjmuje kwiaty od Cichego Wielbiciela. Chichoczą przyjaciółki, chichocze sama Julia. Później wielbiciel posuwa się dalej. Wysyła jednego smsa, drugiego, trzeciego... Głuche telefony wydzwaniają co chwila, a w pewnym momencie Julia nigdzie nie jest bezpieczna. Ciągle śledzona, napastowana wzrokiem nieznanego drapieżnika zmienia się z uśmiechniętej i beztroskiej dziewczyny w spłoszoną ofiarę, a znikąd pomocy. Przecież sama chciała! Flirtowała! Podobało jej się! Julia zdecydowanie przesadza, ot, kilka smsów, to przecież takie urocze i romantyczne...

"Tajemniczy wielbiciel nadal pozostawał tajemniczy. Nie był już jednak romantyczny, tylko namolny. Granica między zalecaniem się i naprzykrzaniem jest bardzo subtelna, a on ją przekroczył"

Okazuje się, że Julia padła ofiarą stalkera. Zjawisko stalkingu jest częstym motywem w amerykańskich serialach czy filmach, jednak w literaturze jest to rzadkość. A tematu nie powinno się bagatelizować. Dzięki tej powieści dowiemy się, jak to wygląda naprawdę. Tajemniczy wielbiciel Julii nie spocznie, póki ona nie będzie jego...

"Wszystkie kobiety lubią sprawdzać, na ile mogą sobie pozwolić. A on nie pozwoli się kontrolować"

Książkę czyta się bardzo szybko - to jedna z cech Olgi Rudnickiej, którą zaobserwowałam podczas czytania "Martwego Jeziora". Lekki styl, mnóstwo dialogów - to sprawia, że książkę czyta się zaskakująco łatwo. Autorka wprowadza czytelnika w stan lęku, niepokoi, zmusza do współodczuwania narastającej grozy wraz z bohaterką, między innymi poprzez powtarzające się do znudzenia słowa piosenki Budki Suflera, zwiastującej nadchodzące połączenie: Martwe morze stoi wokół nas i nadziei brak na wiatr...

Może to irytować, ale jest to zabieg zamierzony - możemy dzięki temu wyobrazić sobie emocje, które targały bohaterką dzień po dniu. Poza lekkim, łatwym i przyjemnym językiem jest też - paradoksalnie - spora dawna humoru, a prym w tej warstwie fabuły wiedzie matka Julii. Cięty język, świetne poczucie humoru - na pewno z łatwością bym się dogadała z tą kobietą. 

Drugim, ogromnym plusem powieści jest sam temat. Temat ważny, nieznany, acz trudny i potrzebny. Jest to niejako manifest uświadamiający czytelników, że ofiarą stalkera może stać się każdy z nas, a także, że stalking jest zdefiniowaną formą przemocy psychicznej, nękania czy prześladowania. Nie jest to jakieś fiu-bździu, tylko poważne wykroczenie, obecnie karalne (od 2011 roku także w Polsce). Każda metoda uświadamiania społeczeństwa jest moim zdaniem słuszna i potrzebna.

Olga Rudnicka

Minusy? Początek powieści. Mało rozbudowany, zbyt prędkie przeskakiwanie przez błahe tematy, byle tylko jak najszybciej dotrzeć do sedna sprawy. Rozdziały początkowe wydawały mi się luźnymi notatkami autorki, która może i miała w planach ich rozwinięcie, ale ostatecznie pozostawiła je takie, jakie są - chaotyczne i nic nie wnoszące. Później jest znakomita poprawa, więc ten początek wydał mi się urwany z choinki.

Kolejnym minusem, choć nie odnośnie samej książki, co historii, są reakcje przyjaciółek Julii a także, niestety, samej zainteresowanej. To, że przyjaciółki w momencie największej próby odwróciły się od dziewczyny jeszcze zrozumiem - one również przeżywały tę sytuację w jakiś sposób, i nie powinno mieć się do nich pretensji, że miały dość. Nie rozumiem tylko tego początkowego zafascynowania prześladowcą, graniczącego wręcz z zazdrością, która - oślepiając kobiety - nie pozwoliła im dostrzec powagi sytuacji. Sama Julia w pewnym momencie zachowała się jak kompletna idiotka, przywodząc mi na myśl bezmyślne antylopy przekraczające rzekę pełną krokodyli na granicy Kenii z Tanzanią. 

Niemniej jestem naprawdę miło zaskoczona. Olga Rudnicka bardzo się poprawiła od czasu swojego debiutu, bowiem w "Cichym wielbicielu" jest nie tylko ciekawe tło obyczajowe, ale i narastająca groza przemieszana z irytacją, jest też wspaniale zarysowany profil psychologiczny stalkera i efektów, jakie jego "zaloty" wywierają na Julii. To mocna rzecz, powiew świeżości i bardzo oryginalnej fabuły. Nie nazwałabym tego kryminałem, dla mnie to coś z pogranicza dramatu i thrillera, bazującego na wywołaniu lęku, a przy tym - ostrożności. Jest to prawdziwa perła w morzu średnich, nijakich i wtórnych powieści niektórych polskich autorów, ponad którymi Rudnicka teraz zdecydowanie góruje. 

http://www.victimsofcrime.org