Gdzie mól i rdza, Paweł Pollak

wydawnictwo: Oficynka, 2012

ISBN: 978-83-62465-35-4

liczba stron: 381

"Zaprawdę powiadam wam, nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi, gdzie mól i rdza niszczą..."

Dzięki uprzejmości serwisu Zbrodnia w Bibliotece i wydawnictwa Oficynka stałam się posiadaczką między innymi powieści Pawła Pollaka "Gdzie mól i rdza" oraz "Kanalii". Zabrałam się za pierwszy tytuł z pewną, mówiąc szczerze, pobłażliwością, i... wsiąkłam. Kompletnie! Wcześniej moim niepodważalnym argumentem przeciw polskim kryminałom był brak wiarygodności: opisanych historii, brawurowych akcji policyjnych, wybitnych seryjnych morderców i niezwykłych metod śledczych. U Pawła Pollaka dostałam zaś całkowicie wiarygodną historię z wiarygodnymi policjantami, z niezbyt wybitnym seryjnym mordercą i z metodami śledczymi, które tylko wywołują refleksję: oto Polska właśnie! 

 Akcja powieści dzieje się we Wrocławiu, gdzie mieszka i pracuje komisarz Marek Przygodny, facet z problemami małżeńskimi i zapałem do pracy. Nie jest niewiarygodnie błyskotliwym Sherlockiem Holmesem, wysportowanym niczym Jason Statham i sprytnym niczym James Bond gliną. To zwyczajny policjant, który korzysta z tego, co natura dała. Jego współpracownicy też nie są jakimiś alfami, zwłaszcza Wójcik i Wojtkiewicz (uwielbiam ich!), którzy są raczej niezbyt lotni i bardziej kojarzą się z posterunkowym Arniem z popularnego polskiego sitcomu, niż z komisarzem Zawadą (z innego popularnego polskiego serialu). A zbrodnie? Cóż, emeryci nie tyle padają we Wrocławiu jak muchy, co są mordowani. Trzy trupy, zero poszlak, jeden podejrzany z niepodważalnym alibi. I nie wiadomo, jak sprawę ugryźć... 

Podoba mi się w tej powieści prawie wszystko. Namacalni bohaterowie - to raz. Nawet seksistowski Don Juan w osobie Kuriaty, miejscowego dziennikarza, jest dość prawdziwy. Śledztwo, to dwa - nie mamy tu metod jak w CSI (tak, kolejne skojarzenie serialowe, cóż poradzić?), nie mamy super-ekstra baz danych, które po dwóch sekundach na podstawie pyłku spod szafy powiedzą nam, gdzie mieszka zabójca (z adresem, telefonem i numerem kołnierzyka), nie mamy olbrzymich laboratoriów i speców-patologów, którzy po rzuceniu okiem na zwłoki określą czas zgonu co do mikrosekundy. Za to dziękuję panu Pollakowi, że jego wyobraźnia nie wymknęła się gdzieś w rejony fantastyki naukowej, tylko została tu, na naszym skromnym podwórku.

"...regulamin w polskich służbach to papier mający status o tyle wyższy od toaletowego, że wiesza się go na ścianie, a nie podciera sobie nim tyłek. Przynajmniej nie dosłownie"

Trzeci, ogromny plus, to niebanalny humor. Sporo tu dowcipu, ironii, sporo też błyskotliwości. Nie brak też licznych odniesień do popkultury czy do historii miasta Wrocławia, co zwłaszcza tam mieszkającym może się bardzo podobać.

"- Stawiał opór, panie komisarzu - usprawiedliwił się Wójcik.

- Właśnie - potwierdził Wojtkiewicz.

- Nie chcieliśmy go bić, tylko przytrzymać, ale się szarpał. Znaczy się, agresywny był - tłumaczył Wójcik. 

- Właśnie - zawtórował Wojtkiewicz.

-No i jak go przytrzymywałem, omskła mi się ręka i zahaczyła mu o fizjonomię. No i poleciał na ryj, to jest, znaczy się, na pysk, chciałem powiedzieć, i kolega chciał go złapać, i tak nieszczęśliwie wyciągnął rękę, że podejrzany się nadział.

- Właśnie."

Jestem bardzo mile zaskoczona i na pewno ta powieść nie będzie ostatnią tego autora, jaką przeczytam, i choć się facet rozpisuje czasem o dupie Maryni, to i to jest przyjemne, gdyż cała powieść nie skupia się tylko na makabrycznych zwłokach, ale i na sprawach pobocznych. Wątek obyczajowy jest tu porządnie zrealizowany, wplątane są przemyślenia dotyczące religii, polityki, miłości, przyjaźni; w niebanalny sposób Pollak przedstawił rozterki osobiste policjantów i dziennikarza, przez co po przeczytaniu powieści mam wrażenie, że wszyscy to moi dobrzy kumple. Kumple, bo nie ma tu żadnej dominującej żeńskiej postaci, a te, które się pojawiają - liczne praktykantki Kuriaty, żona Przygodnego - stanowią tylko delikatne urozmaicenie. Z jednej strony szkoda, z drugiej - to też jakaś innowacja, nie?

Reasumując - jeśli szukacie niebanalnego kryminału, w którym nie ma makabry, hektolitrów krwi i rozpryskanych flaków, a jest za to porządne tło obyczajowe i wiarygodne śledztwo - sięgnijcie po tę powieść.