Śmiertelnie proste rozwiązanie, R.J. Ellory

"Minęła dłuższa chwila, nim krew w jego żyłach przestała pędzić jak szalona, nim serce się uspokoiło. Z każdą nową ofiarą wracały też stare. Jak duchy. Być może pragnęły większego zrozumienia dla tego, co się stało"

Zauważyliście, że amerykańskie filmy są szalenie egocentryczne? Amerykanie kochają siebie samych, nie ma co do tego wątpliwości. Zawsze pokazują siebie w roli herosów, obrońców, nieustraszonych i niedoścignionych przez resztę świata bohaterów. Liczne filmy polityczno-sensacyjne - czy o CIA, czy o Secret Service, czy o innych organizacjach (mniej lub bardziej tajnych) z reguły sprowadzają się do jednego - jest spisek, jest osoba, która się wyłamie, jest bohater, który w końcowej scenie filmu będzie zbierał oklaski i/lub odchodził z płonącego budynku powolnym krokiem pełnym bohaterstwa. I mimo, że o tym wiem, że mnie to drażni i że w gruncie rzeczy te filmy sprowadzają się zawsze do jednego - Wspaniałości Stanów Zjednoczonych - to je lubię i oglądam nadal.

Kadr z filmu "Safe House", dobrej akcji z CIA w tle

Jeśli zaś chodzi o książki, w których obserwujemy życie tajnych agentów, kulisy Białego Domu, przekręty na szczeblu Sądu Najwyższego i brawurowe akcje, to nie znam ich zbyt wiele. Taka fabuła, upchnięta w ramy okładek, napotyka znacznie więcej trudności niż film. Tutaj nie można postawić na wyciskające łzy z oczu ujęcia martwego żołnierza, wciąż ściskającego w ręku amerykańską flagę, ani na widowiskowe sceny płonącego wieżowca. Mistrzem w umieszczaniu filmowej akcji na łamach książki był Robert Ludlum (seria o Bourne'ie), którego powieści oczywiście pięknie zekranizowano. Ale czy da się zainteresować czytelnika amerykańską polityką w książce o seryjnym mordercy?

Okazuje się, że owszem. "Śmiertelnie proste rozwiązanie" to wielowątkowa powieść, której akcja - umiejscowiona w Waszyngtonie - śmiało mogłaby posłużyć za scenariusz do filmu. Robert Miller, jeden z detektywów pilnujących porządku w stolicy USA, zajmie się sprawą nie jednego, nie dwóch, a czterech morderstw, popełnionych przez - jak to określiły media - Wstążkowego Mordercę (to też typowe dla Amerykanów, prawda?). Sprawa wydawałaby się w miarę prosta (śmiertelnie prosta...), gdyby nie to, że ostatnia ofiara tak naprawdę nie istnieje. Nie ma przeszłości, nie ma przyjaciół, rodziny, nie ma nawet prawdziwego imienia. Z pozoru zwykła sprawa o morderstwo staje się nagle kwestią bezpieczeństwa narodowego, a grzebanie w nieistniejącej przeszłości ofiary wywoła więcej pytań, niż odpowiedzi. 

Co miały ze sobą wspólnego zamordowane kobiety? Dlaczego w sprawie wypłynęła osoba Daryla Kinga, martwego ćpuna? Kim jest John Robey i kim, do diabła, była Catherine Sheridan?

Dwutorowość akcji to niezły zabieg. Ellory przeplata ze sobą wspomnienia byłego agenta CIA z prowadzonym śledztwem, co generalnie wywołuje... totalną dezorientację. Nie wiemy, co jedno ma wspólnego z drugim, ale podobnie jak detektyw Miller próbujemy te fakty połączyć. Wbrew pozorom wcale nie wiemy więcej, niż on - błądzimy po omacku, bezskutecznie wyszukując rozwiązań między wierszami. 

Tak naprawdę bardzo ciężko mi opisać tę książkę. Jest tu tak wiele wątków, a cała opowieść jest tak zagmatwana, że chyba szybciej przeczytać tę prawie 600-stronicową powieść, niż ją opowiedzieć. Niektóre wątki były aż zbyt skomplikowane dla mojej ignoranckiej natury, a inne zostały niedopowiedziane. Jednak kilka nudnych wykładów i parę luźnych końców nie psują całego obrazu, jaki wyniosłam po lekturze. Muszę przyznać, że autor zrobił staranny i drobiazgowy research, a nawet jeśli to, co opisał, to tylko fikcja literacka - można mu pogratulować wyobraźni. Ja jednak jestem zdania, że w każdej historii tkwi ziarenko prawdy i z takim podejściem nie pozostaje mi nic innego, jak cieszyć się, że jestem szarym człowieczkiem, którym CIA na pewno się nie zainteresuje... ;) 

To nie jest tylko opowieść kryminalna. To kompleksowa opowieść o kłamstwie, służbach wywiadowczych, morderstwach dokonywanych przez różnych agentów na całym świecie i o kulisach życia bez nazwiska. Ogromna liczba danych, sporo historii, skomplikowana zagadka - jeśli potrzebujecie historii, która pobudzi Wasze szare komórki i zmusi do myślenia, sięgnijcie po "Śmiertelnie proste rozwiązanie". Ja czuję się zmęczona tą historią, ale w taki pozytywny sposób - R. J. Ellory wymógł na mnie skupienie, a czasem i tego potrzeba. Polecam osobom zainteresowanym teoriami spiskowymi, służbami wywiadowczymi i mroczną historią Stanów Zjednoczonych. 

tytuł oryginału: A Simple Act of Violence

wydawnictwo: Dolnośląskie, 2012

ISBN: 9788324590414

liczba stron: 560

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Grupie Wydawniczej Publicat